Determinizm Nedir Kısaca
Determinizm, evrendeki her şeyin ve insanların yaşadığı her olayın (kararlar ve düşünceler dahil) önceden belirlenmiş kurallara göre gerçekleştiğini savunan bir felsefe akımıdır. Determinizme göre, özgür irade kavramı mevcut değildir ve evrenin işleyişi bilimsel yasalara göre belirlenir, olaylar kaçınılmazdır. Bu yaklaşıma göre:
– Neden-Sonuç İlişkisi: Deterministlere göre, her olayın bir nedeni vardır ve bu nedenler sonuçlarıyla ortaya çıkar. Olaylar arasındaki ilişki nedenseldir.
– Özgür İrade Yoktur: Determinizme göre, insanın iradesi nedenler zinciriyle belirlenen bir durumdur ve burada insanın etkisi bulunmamaktadır. Özgür irade bir yanılsamadır.
– Evrende Düzen Vardır: Determinizme göre evrende bir düzen bulunmaktadır ve nedenler-sonuçlar bu düzen içinde işler. Bu düzen çözüldüğünde nedenler ve sonuçların açıklanmasıyla gelecekteki olayların bilgisi elde edilebilir.
Determinizm, ahlak ve bilim felsefesi gibi alanlarda önemli bir tartışma konusudur. Bazı filozoflar, determinizmin insan özgürlüğüne karşı olduğunu iddia ederken diğerleri bu düşünceyi desteklemektedir.